ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Κ. Σπυριδάκη: «Κοινωνικός Τουρισμός 2.0 – Αδιάθετες επιταγές, απουσία παρόχων και κοινωνικοί αποκλεισμοί»
Με νέα Kοινοβουλευτική Παρέμβασή τους, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σπυριδάκη (Βουλευτής Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού) και Παύλος Χρηστίδης (Βουλευτής Β3′ Νοτίου Τομέα Αθηνών και Τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης), φέρνουν στη Βουλή τα σοβαρά προβλήματα που έχουν ανακύψει στον σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος Kοινωνικού Tουρισμού της ΔΥΠΑ.
Όπως επισημαίνουν στην Ερώτηση και στην Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων προς την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, και την Υπουργό Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, το πρόγραμμα, που έχει στόχο την υποστήριξη των ευάλωτων και των φτωχοποιημένων νοικοκυριών και την ενίσχυση της εγχώριας τουριστικής αγοράς, καταλήγει να υπολειτουργεί, εξαιτίας αποκλεισμών, αδιάθετων κονδυλίων και χαμηλής συμμετοχής παρόχων.
Όπως σημειώνεται:
«Το πρόγραμμα, που σχεδιάστηκε για να δώσει διέξοδο σε χιλιάδες φτωχοποιημένα νοικοκυριά και να ενισχύσει την εγχώρια τουριστική αγορά, παρουσιάζει φαινόμενα διοικητικής αναποτελεσματικότητας, κοινωνικού αποκλεισμού, μη απορρόφησης κονδυλίων και απομάκρυνσης παρόχων».
Η περίπτωση των συνταξιούχων του e-ΕΦΚΑ – πρώην ΟΑΕΕ – είναι χαρακτηριστική. Παρά την υποχρεωτική εισφορά 1 ευρώ υπέρ κοινωνικού τουρισμού, οι επιταγές που τελικά αξιοποιούνται είναι ελάχιστες:
«Το πρόγραμμα του 2025-26 προβλέπει 25.000 επιταγές, από τις οποίες μόλις 14.476 αξιοποιήθηκαν, με 10.524 να μένουν αδιάθετες – ποσοστό 42%. Κατά συνέπεια, περίπου 1.263.000 ευρώ από τα συνολικά 3 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού δεν εκταμιεύονται».
Ταυτόχρονα, χιλιάδες πολίτες που πληρούν τα κριτήρια απορρίφθηκαν, ενώ η προθεσμία ενστάσεων ήταν μόλις μίας ημέρας, με τεχνικά προβλήματα στο σύστημα μετά τις 21:00.
«Το γεγονός ότι δόθηκε εσωτερική εντολή να εξετάζονται εκ νέου αιτήσεις που είχαν απορριφθεί για “μη πλήρωση προϋποθέσεων” επιβεβαιώνει την ύπαρξη εκτεταμένων λαθών στην αρχική αξιολόγηση».
Επιπρόσθετα, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ τονίζουν πως η εικόνα του Προγράμματος αυτού όπως αποτυπώνεται είναι αποκαρδιωτική: το 2025-26 συμμετέχουν μόλις 1.171 τουριστικά καταλύματα, αριθμός που βρίσκεται σε συνεχή πτώση τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά, ο αριθμός των καταλυμάτων ήταν:
- 818 το 2021-22,
- 474 το 2023-24,
- 444 το 2024-25,
- και μόλις 1.171 το 2025-26, δηλαδή μείωση 36% μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Η υποχώρηση αυτή οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων που, όπως επισημαίνεται στην Ερώτηση, έχουν καταστήσει το πρόγραμμα μη βιώσιμο για τους επαγγελματίες του τουρισμού: οι καθυστερημένες αποπληρωμές, οι χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες (όπως τα ιδιωτικά συμφωνητικά), η έλλειψη διαφοροποίησης ανά τουριστική περίοδο και η πλήρης απουσία κινήτρων για περιοχές χαμηλής ζήτησης έχουν οδηγήσει σε αποχώρηση πολλών επιχειρηματιών από τη διαδικασία.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο στα νησιά, όπου ο κοινωνικός τουρισμός θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εργαλείο περιφερειακής στήριξης και επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Ενδεικτικά:
Στη Ρόδο συμμετέχουν μόνο 9 καταλύματα, στη Μήλο 1, στη Νάξο 6,
στην Πάρο 5, στη Σύρο και την Τήνο 4 αντίστοιχα.
Παρόμοια και η κατάσταση με τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις, όπου παρά την πλήρη κάλυψη της έκπτωσης από το Κράτος, το ενδιαφέρον συμμετοχής είναι ελάχιστο. Το πρόγραμμα καλύπτεται μόνο από δύο ακτοπλοϊκές εταιρείες, ενώ απουσιάζει πλήρως από βασικά νησιά όπως η Ζάκυνθος, η Κεφαλλονιά, η Ιθάκη, η Κέρκυρα, η Θάσος, οι Παξοί και Αντίπαξοι, οι Σποράδες, αλλά και τα Χανιά. Οι λόγοι της μη συμμετοχής, όπως τονίζεται, δεν σχετίζονται με ζημιογόνες χρήσεις, αλλά αποδίδονται στις καθυστερήσεις στις πληρωμές και στη γραφειοκρατία, γεγονός που καθιστά το πρόγραμμα μη ελκυστικό για τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις.
Οι Βουλευτές μεταφέρουν και τις προτάσεις του ΠΑΝΣΥΠΟ για πλήρη επανασχεδίαση του προγράμματος, όπως:
- Απλοποίηση ενεργοποίησης επιταγών,
- Ταχύτερη αποπληρωμή παρόχων,
- Δημιουργία ενιαίας ψηφιακής πλατφόρμας κρατήσεων,
- Ενίσχυση των υποστελεχωμένων υπηρεσιών της ΔΥΠΑ.
Τέλος, ζητούν από τις αρμόδιες Υπουργούς πλήρη στοιχεία για την πορεία των προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού των τελευταίων ετών και απαντήσεις για τη στρατηγική αναμόρφωσης του θεσμού:
- Ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τη συνολική αναβάθμιση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού, με στόχο την πραγματική κοινωνική του στόχευση;
- Πώς θα διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στους δικαιούχους και η άρση των αδικαιολόγητων αποκλεισμών;
- Ποια είναι τα σχέδια για την ενίσχυση της συμμετοχής καταλυμάτων και ακτοπλοϊκών εταιρειών στο πρόγραμμα και την επίλυση των αιτίων αποχώρησής τους;
- Θα επανεξεταστεί η πολιτική διαχείρισης των αδιάθετων επιταγών και κονδυλίων ώστε να ανακατευθύνονται είτε σε επιλαχόντες είτε σε ενίσχυση του επόμενου έτους;
- Προτίθενται να προχωρήσουν στη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής πλατφόρμας για τη διαχείριση κρατήσεων και voucher από τους δικαιούχους και τους παρόχους;
- Πώς προτίθεται να ενισχυθεί το ανθρώπινο δυναμικό της ΔΥΠΑ για την εύρυθμη και αποτελεσματική υλοποίηση των προγραμμάτων;
Παρακαλείσθε να καταθέσετε αναλυτικά στοιχεία για τα έτη 2022, 2023 και 2024 (ή τις αντίστοιχες περιόδους υλοποίησης προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού), αναφορικά με:
- τον αριθμό των αιτήσεων και των τελικά επιλεγέντων δικαιούχων,
- τον αριθμό των παρόχων καταλυμάτων και ακτοπλοϊκών εταιρειών που συμμετείχαν ανά έτος,
- τον αριθμό των επιταγών που ενεργοποιήθηκαν και εκείνων που έμειναν αδιάθετες,
- το συνολικό ποσό του εγκεκριμένου προϋπολογισμού και τα ποσά που τελικά εκταμιεύθηκαν,
- καθώς και την πολιτική επαναδιάθεσης ή μη των μη απορροφηθέντων κονδυλίων.
